در سیستم های قبلی آبیاری قطره ای ، لوله ها و قطره چکانها در روی زمین کار گذاشته می شوند که در 30 سال پیش با توجه به اینکه آبیاری قطره ای سیستم نوپایی بود این انتخاب به دلیل سبک بودن و کیفیت وسایل موجود یک انتخاب عاقلانه بود. امروزه با طراحی نسل جدید قطره چکانهای تنظیم کننده فشار و استانداردهای تصفیه و برنامه های نگهداری و تعمیرات نگرانی در ارتباط با مسدود شدن قطره چکانها وجود ندارد و فقط نگرانی در مورد ورود ریشه به داخل قطره چکانها می باشد. سیستم محافظ ریشه کلید موفقیت آبیاری قطره ای زیر سطحی می باشد. در تکنولوژی سیستم محافظ ریشه وجود ترفلان در داخل قطره چکانها جلوی رشد ریشه را در آن می گیرد .
کاربرد
این سیستم در شرایط جغرافیایی سخت و نامناسب برای آبیاری محصولات مختلف مناسب می باشد.این سیستم قابلیت کار با فشارهای مختلف را داراست که امکان استفاده در جاهای با شیب تند را نیز فراهم می آورد.
اجزاء سیستم
سیستم آبیاری قطره ای زیر سطحی دارای اجزاء اساسی مشابهی با سیستم آبیاری قطره ای سطحی است. این اجزاء شامل سیستم تصفیه و بهبود کیفیت آب،تزریق کود شیمیایی ، شیرهای هواگیری و دریچه های شستشو می باشد. به علاوه این سیستم نیاز به یک سیستم تخلیه خلاء(یا هوادهی به سیستم)دارد تا از ورود گل ولای به داخل قطره چکانها در هنگامی که سیستم خاموش میشود جلوگیری کند.
مزایای آبیاری قطرهای زیر سطحی (سیستم محافظ ریشه)
1.صرفه جویی اساسی در مصرف آب :بهبود بازدهی سیستم که در نتیجه برنامه ریزی آبیاری کوتاه مدت و تکرار شونده کاملا منظم حاصل می شود ، از هدر رفت ثقلی آب جلوگیری کرده و فقط آب مورد نیاز گیاه را تامین می کند .این امر با افزایش محدوده ظرفیت زراعی و نیز حذف تبخیر آب از سطح زمین و همچنین کاهش رسوب و املاح باعث افزایش بازدهی تا 98 درصد آب مصرفی می گردد. در مقایسه دو سیستم، در آبیاری یک قطعه زمین با مقدار آب مساوی، سیستم آبیاری قطره ای زیر سطحی 46 درصد حجم بیشتری از خاک را نسبت به سیستم آبیاری قطره ای سطحی خیس می کند. این به این معنا می باشد که در آبیاری زیر سطحی نقطه اشباع کمتر از آبیاری رو سطحی می باشد که این کم بودن نقطه اشباع نه تنها به اندازه کافی اجازه ورود هوا به داخل خاک را میدهد بلکه با بهبود حرکت مویینگی از هدر رفت ثقلی آب جلوگیری میکند.
2.محصول سالمتر با کیفیت بهتر :با استفاده از آبیاری قطره ای زیر سطحی،سطح خاک اطراف گیاه خشک می ماند که در نتیجه آن شیوع بیماریهای قارچی – که با رطوبت خاک زیر سطح سایه انداز گیاه رابطه مستقیم دارد – کاهش می یابد. و نیز به دلیل اینکه آب و مواد غذایی لازم برای گیاه مستقیما در منطقه احاطه شده توسط ریشه گیاه و در فاصله های زمانی منظم و کوتاه قابل دسترس می باشد، استرس روی گیاه به شدت کاهش یافته و باعث رشد گیاه سالم میگردد.
3.بهبود گردش هوا در خاک :با استفاده از این سیستم ذرات ریز خاک به سمت پایین شسته نمی شوند و در نتیجه اثر خاک فشرده شده بر روی ریشه کمتر و باعث رشد بهتر آن می شود.
4.استفاده کمتر از مواد شیمیایی و انجام عملیات کود رسانی بدون ایجاد خطر و با بیشترین راندمان: قطره چکان های زیر سطحی مواد شیمیایی را مستقیما در اختیار ریشه گیاه قرار می دهند که باعث می شود کمترین تماس با سطح رویه خا ک و آلودگیهای ناشی از آن را داشته باشد. بر خلاف آبیاری سطحی، استفاده از حجم بالای آب آبیاری در این سیستم باعث شسته شدن و از دسترس خارج شدن مواد شیمیایی و آفت کش ها نشده ، بلکه باعث افزایش راندمان این مواد نیز می گردد و همچنین خشک بودن سطح خاک از جوانه زدن علف های هرز جلوگیری کرده و در نتیجه نیاز به علف کش ها را کاهش می دهد.
5.طول عمر بیشتر سیستم :قطره چکانهای سیستم محافظ ریشه از پلیمرهای بادوام و مقاوم ساخته شده است . همچنین وقتی این لوله ها در زیر زمین نصب میشود از تاثیرات تغییرات دما و اشعه ماوراءبنفش خورشید و نیز صدمات مکانیکی و رفت و آمد ماشین آلات در امان می ماند.
6.عدم رسوب املاح و تشکیل جلبک: وقتی قطره چکانها در زیر زمین نصب شوند به دلیل اینکه تبخیر اطراف آنها وجود ندارد از جمع شدن املاح و نمکها و بیکربناتها جلوگیری میشود. همچنین به دلیل اینکه اطراف قطره چکان نور نیست امکان رشد جلبک ها هم وجود ندارد.
7.نیاز به نیروی کارگری کمتر: در این سیستم به دلیل اینکه رشد علف هرز و بیماریهای گیاهی کمتر است و همچنین نیاز به نگهداری و تعمیرات کمتری دارد در نتیجه نیروی کارگری کمتری نیاز بوده و این باعث کاهش هزینه های جاری سیستم میشود.
همچنین به دلیل اینکه سطح خاک خشک می باشد کلیه عملیات کشاورزی را بدون در نظر گرفتن برنامه آبیاری می توان انجام داد.
